Ból kręgosłupa jest powszechnym problemem zdrowotnym na całym świecie. Wpływa na niego wiele czynników, ale przyczyny często pozostają niejasne. Nie traktuje się go jako jedną chorobę, lecz jako zbiór objawów. W przypadku niespecyficznego bólu jego źródło może znajdować się poza strukturami kręgosłupa.
Leczymy pacjenta, nie wynik badania
Ból kręgosłupa może pochodzić z różnych struktur anatomicznych, takich jak nerwy, mięśnie, stawy czy narządy wewnętrzne. Czasem wynika z zaburzeń neurologicznych, które powodują neuropatyczne bóle lędźwiowe. W praktyce lekarze często przypisują ból zmianom widocznym na RTG czy MRI.
Badania pokazują jednak, że zmiany strukturalne nie zawsze wiążą się z objawami. W grupie osób bez dolegliwości 36% miało przepuklinę dysku, a ponad 90% wykazywało zwyrodnienia. Podobne wyniki uzyskano w badaniach młodszych osób. Strukturalne zmiany to naturalny efekt starzenia, a diagnoza powinna uwzględniać inne potencjalne przyczyny bólu.
Ból kręgosłupa a narządy wewnętrzne
Większość epizodów bólu kręgosłupa wynika z problemów mięśniowych. Zdarza się jednak, że przyczyną są narządy wewnętrzne. Zjawisko bólu rzutowanego sprawia, że ból pojawia się w innym miejscu niż źródło problemu. Mapy bólu pomagają skuteczniej diagnozować te przypadki.
Niektóre choroby narządów mogą powodować ból w odcinku lędźwiowym. Infekcje nerek wywołują stan zapalny i ból po obu stronach kręgosłupa. Endometrioza może powodować ostre, przeszywające dolegliwości. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego objawia się bólem pleców i brzucha. Zapalenie trzustki promieniuje do dolnej części pleców.
Ból kręgosłupa a stres i emocje
Czynniki psychiczne również wpływają na ból lędźwiowy. Stres wywołuje reakcje chemiczne i fizyczne, które napinają mięśnie. Najczęściej dotyczy to szyi, ramion i kręgosłupa. Długotrwałe napięcie może prowadzić do przewlekłych dolegliwości.
Brak ruchu i niestabilność tułowia
Osłabiona kontrola tułowia może sprzyjać bólowi kręgosłupa. Niespecyficzne bóle lędźwiowe często wynikają z zaburzonej koordynacji ruchowej i słabości mięśni stabilizujących. Nieprawidłowe wzorce ruchowe powodują nadmierne obciążenie stawów, co zwiększa ryzyko dysfunkcji i bólu.
Mniej oczywiste przyczyny bólu kręgosłupa
Blizny po operacjach, takich jak wycięcie wyrostka robaczkowego czy cesarskie cięcie, mogą być przyczyną przewlekłych bólów lędźwiowych.
Utykanie po urazie również może wpływać na biomechanikę ciała. Skręcenia stawu skokowego czy urazy kolan powodują nierównomierne obciążenie kończyn. W efekcie dochodzi do przeciążeń w kręgosłupie.
Przepona i oddychanie
Przepona odpowiada za oddychanie oraz stabilizację tułowia. Stres może wpływać na jej pracę, zaburzając prawidłowy wzorzec oddechowy. Niektóre osoby wstrzymują oddech, aby ustabilizować kręgosłup. Takie działanie osłabia kontrolę mięśni i pogarsza stabilizację.
Więcej ruchu to klucz do zdrowia
Brak aktywności osłabia mięśnie stabilizujące kręgosłup i nasila ból. Osoby cierpiące na ból kręgosłupa powinny regularnie się ruszać. Pomocne są ćwiczenia wzmacniające mięśnie tułowia oraz pilates, tai chi i joga.
Unikanie aktywności nie poprawia sytuacji. Może prowadzić do kinezjofobii, czyli lęku przed ruchem, co dodatkowo pogarsza stan zdrowia.
Bibliografia:
1). Photo by Kenny Eliason on Unsplash