Dolegliwości bólowe w obrębie ścięgna Achillesa najczęściej dotykają osoby uprawiające aktywność fizyczną. Ze względu na pewną specyfikę i powtarzalność tych samych ruchów, dolegliwość ścięgna (tendinopatia ścięgna Achillesa: zbiorczy termin określający problemy ścięgniste) Achillesa najczęściej będzie dotykała biegaczy (około 11% wszystkich urazów związanych z bieganiem). W medycznej nomenklaturze możemy spotkać takie terminy jak: tendinopatia, zwyrodnienie tendinoza, zapalenie, ścięgna Achillesa. Z punktu widzenia osoby uprawiającej aktywność fizyczną, kluczowym problemem jest ból i jego charakterystyka. Dlatego też, w poniższym wpisie postaram się przedstawić te sytuacje, które powinny nas skłonić do wizyty u specjalisty.
Objawy świadczące o problemie ze ścięgnem Achillesa
Istnieje kilka symptomów, które mogą świadczyć o tym, iż w obrębie ścięgna Achillesa dzieje się coś niepokojącego. Pierwsza sytuacja to ból, który narasta stopniowo w ciągu 2 – 3 dni. Ból jest obecny na początku podejmowanej aktywności jednak w miarę kontynuowania ćwiczeń ból ten znika. Po zakończeniu aktywności ból ustępuje.
Z drugiej jednak strony, ból może narastać stopniowo przez okres od kilku tygodni do kilku miesięcy. Aktywności ruchowej towarzyszy ciągły ból. Podbiegi lub wchodzenie pod górę znacznie nasila te dolegliwości. Charakterystycznym objawem jest uczucie bólu i sztywności porannej w obrębie ścięgna. Na przebiegu ścięgna wyczuwalne mogą być charakterystyczne zgrubienia (guzki). Może również dojść do pojawienia się obrzęku oraz zaczerwienienia. Dodatkowo, ścięgno może być wrażliwe na ucisk.
Najczęstsze przyczyny bólu ścięgna Achillesa
Główną przyczyną przeciążenia ścięgna Achillesa są błędy treningowe. Nie umiejętne planowanie okresów treningu i regeneracji prowadzi do kumulacji mikrourazów w strukturze ścięgna. W pewnym momencie bodziec mechaniczny przewyższa możliwości wytrzymałościowe ścięgna i pojawia się ból. Za szybkie zwiększenie dystansu lub intensywności treningu biegowego oraz wczesne włączenie elementów podbiegów do programu treningowego może w perspektywie czasu doprowadzić do przeciążenia ścięgna.
Bardzo często, u osób powracających do treningów po okresie przerwy obserwuje się zbyt szybki powrót do wcześniejszych obciążeń treningowych. Sytuacja ta będzie ponownie sprzyjała kumulacji mikro urazów przez brak odpowiedniego czasu na regenerację.
Dodatkowo, przebyte wcześniej urazy takie jak skręcenie stawu skokowego, uszkodzenia mięśniowe (np. w obrębie mięśni podudzia), czy nawet inne kontuzje w wydawałoby się odległych obszarach ciała, mogą zmuszać ścięgno Achillesa do nadmiernej pracy.
Tendinopatia ścięgna Achillesa – Diagnostyka
Jeśli stwierdzimy u siebie występowanie opisywanych powyżej objawów, w pierwszej kolejności zaleca się zaprzestanie aktywności powodującej ból.
W drugim etapie, warto skonsultować dolegliwości ze specjalistą. W diagnostyce problemów związanych ze ścięgnem Achillesa (tendinopatia) bardzo pomocne jest badanie USG. Każdy dobry lekarz ortopeda wykonuje takie badanie. Dzięki temu badaniu jesteśmy w stanie stwierdzić stopień zmian strukturalnych ścięgna. Odpowiednie rozpoznanie jest kluczowe dla prawidłowego zaplanowania skutecznej i szybkiej rehabilitacji.
Tendinopatia ścięgna Achillesa – Terapia
W przypadku tendinopatii ścięgna Achillesa, pomocnym i skutecznym narzędziem fizjoterapeutycznym jest bardzo szybkie uwzględnienie treningu ekscentrycznego według tzw. protokołu Alfredsona https://www.youtube.com/watch?v=fHHbn_Odk4E w procesie terapii. Odpowiednie zaplanowanie tych ćwiczeń będzie pozytywnie wpływało na zmiany strukturalne w obrębie ścięgna Achillesa. W dużym uproszczeniu, ścięgno będzie ponownie gotowe na znoszenie powtarzalnych obciążeń podczas takich aktywności jak np. bieganie. Przebudowa przeciążonego ścięgna wymaga czasu i prawidłowo rozplanowanego treningu. Rzetelny wywiad i szczegółowe badanie pozwalają na postawienie diagnozy, która będzie indywidualnie dobrana dla danego pacjenta. Tylko terapia „szyta na miarę” stanowi szybką i skuteczną drogę do wyeliminowania problemu.