Ból w obrębie ścięgna Achillesa najczęściej dotyka osoby uprawiające aktywność fizyczną. Ze względu na pewną specyfikę i powtarzalność tych samych ruchów, dolegliwość ścięgna (tendinopatia: zbiorczy termin określający problemy ścięgniste) Achillesa najczęściej pojawia się wśród biegaczy (około 11% wszystkich urazów związanych z bieganiem). W medycznej nomenklaturze możemy spotkać takie terminy jak: tendinopatia, zwyrodnienie, tendinoza, zapalenie ścięgna Achillesa. Z punktu widzenia osoby uprawiającej aktywność fizyczną, kluczowym problemem jest ból i jego charakterystyka. Dlatego też, w poniższym wpisie postaram się przedstawić te sytuacje, które powinny nas skłonić do wizyty u specjalisty.
Objawy mogące świadczyć o problemie ze ścięgnem Achillesa
Istnieje kilka symptomów, które mogą świadczyć o tym, iż w obrębie ścięgna Achillesa dzieje się coś niepokojącego. Pierwsza sytuacja, to ból ścięgna Achillesa, który narasta stopniowo w ciągu kilku dni. Ból jest obecny na początku podejmowanej aktywności, jednak w miarę kontynuowania ćwiczeń ból ten znika. Po zakończeniu aktywności, ból ustępuje.
Z drugiej jednak strony, ból może narastać stopniowo przez okres od kilku tygodni do kilku miesięcy. Aktywności ruchowej towarzyszy ciągły ból. Podbieg lub wchodzenie pod górę znacznie nasila te dolegliwości. Charakterystycznym objawem jest uczucie bólu i sztywności porannej w obrębie ścięgna. Na przebiegu ścięgna wyczuwalne mogą być zgrubienia (guzki). Może również dojść do pojawienia się obrzęku oraz zaczerwienienia. Dodatkowo, ścięgno bywa również wrażliwe na ucisk.
Najczęstsze przyczyny bólu ścięgna Achillesa
Główną przyczyną przeciążenia ścięgna Achillesa są błędy treningowe. Nieumiejętne planowanie okresów treningu i regeneracji prowadzi do kumulacji mikrourazów w strukturze ścięgna. W pewnym momencie bodziec mechaniczny przewyższa możliwości wytrzymałościowe ścięgna i pojawia się ból. Za szybkie zwiększenie dystansu lub intensywności treningu biegowego oraz wczesne włączenie podbiegów do programu treningowego mogą w perspektywie czasu doprowadzić do przeciążenia ścięgna.
Bardzo często, u osób powracających do treningów po okresie przerwy obserwuje się zbyt szybki powrót do wcześniejszych obciążeń treningowych. Sytuacja ta będzie ponownie sprzyjała kumulacji mikrourazów przez brak odpowiedniego czasu na regenerację.
Dodatkowo, przebyte wcześniej urazy takie jak skręcenie stawu skokowego, uszkodzenia mięśniowe (np. w obrębie mięśni podudzia), czy nawet inne kontuzje w wydawałoby się odległych obszarach ciała, mogą zmuszać ścięgno Achillesa do nadmiernej pracy.
Fizjoterapia w dolegliwościach bólowych ścięgna Achillesa
Diagnostyka
Jeśli stwierdzimy u siebie występowanie opisywanych powyżej objawów, w pierwszej kolejności zaleca się zaprzestanie aktywności powodującej ból.
W drugim etapie, warto skonsultować dolegliwości ze specjalistą. W diagnostyce problemów związanych ze ścięgnem Achillesa bardzo pomocne jest badanie USG. Każdy dobry lekarz ortopeda wykonuje takie badanie. Dzięki temu badaniu jesteśmy w stanie stwierdzić stopień zmian strukturalnych ścięgna. Odpowiednie rozpoznanie jest kluczowe dla prawidłowego zaplanowania skutecznej i szybkiej rehabilitacji.
Terapia
W przypadku problemów ze ścięgnem Achillesa, pomocnym i skutecznym narzędziem fizjoterapeutycznym jest zastosowanie treningu ekscentrycznego według tzw. protokołu Alfredsona. Odpowiednie zaplanowanie tych ćwiczeń, będzie pozytywnie wpływało na zmiany strukturalne w obrębie ścięgna Achillesa. W dużym uproszczeniu, ścięgno będzie ponownie gotowe na znoszenie powtarzalnych obciążeń podczas takich aktywności jak np. bieganie. Przebudowa przeciążonego ścięgna wymaga czasu i prawidłowo rozplanowanego treningu. Rzetelny wywiad i szczegółowe badanie pozwalają na postawienie diagnozy, która jest zawsze indywidualna dla danego pacjenta. Tylko terapia „szyta na miarę” stanowi szybką i skuteczną drogę do wyeliminowania problemu.
